Η βία μέσα στην οικογένεια είναι μία κατάσταση πολύ χειρότερη από τα περιστατικά, κατά τα οποία ένας άνθρωπος μεταφέρεται επειγόντως στο νοσοκομείο και κινείται αυτεπάγγελτη διαδικασία καταγγελίας, από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες.
Η βία δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός αλλά ένα σύνολο κακοποιητικών συμπεριφορών, με στόχο ένας άνθρωπος να πλήξει σωματικά αλλά κυρίως ψυχολογικά και να υποτάξει τη θέληση ενός άλλου ανθρώπου, με στόχο την υποταγή του. Και αν η λέξη «υποταγή» σοκάρει, είναι ακριβώς αυτή, η οποία περιγράφει τον κύκλο βίας μεταξύ δύο ανθρώπων.
Η βία διαμορφώνει μία αίσθηση διάκρισης μεταξύ των ανθρώπων υπέρ του θύτη. Στο μεγαλύτερο ποσοστό τα θύματα είναι γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι. Δεν είναι όμως λίγα τα περιστατικά, που τα θύματα βίας στην οικογένεια είναι άνδρες.
Με τον νόμο 3500/2006 η βία, από συμπεριφορά «εντός των τειχών» μέσα στην οικογένεια, αποτελεί πια ποινικό αδίκημα και προστατεύει από την άσκηση βίας ισότιμα όλα τα μέλη της.
Οι θύτες είναι άνθρωποι με χαμηλή αυτοπεποίθηση και ανασφάλεια. Υιοθετούν το στερεοτυπικό ρόλο των φύλων, δηλαδή των ανδρών έναντι των γυναικών αλλά και γενικότερα το ρόλο του «αρχηγού» της οικογένειας. Συνήθη στοιχεία της προσωπικότητας τους είναι ο σαδισμός, ο οποίος δεν σταματάει ακόμα και όταν το θύμα πέσει κάτω με πολύ σοβαρά χτυπήματα. Συνήθως αντιμετωπίζουν θέματα συναισθηματικής ανωριμότητας και δυσκολίες στην αναγνώριση, έκφραση και διαχείριση των συναισθημάτων τους.
Παράλληλα τα θύματα χαρακτηρίζονται από έλλειμμα στην αυτοπεποίθηση και στην εικόνα τους για την αξία του εαυτού. Διατηρούν ενοχές, οι ίδιοι για τις κακοποιητικές συμπεριφορές των συντρόφων, εις βάρος τους. Υποστηρίζουν πολύ την ενότητα της οικογένειας, σύμφωνα και με τα στερεοτυπικά πρότυπα της και τον παραδοσιακό ρόλο της γυναίκας. Ζουν μέσα στην ανασφάλεια και το φόβο, με συχνά συμπτώματα άγχους και σωματικής και ψυχολογικής κόπωσης. Διαμορφώνουν ολοένα την πεποίθηση, ότι δηλαδή είναι αβοήθητες και ότι κανένας δεν μπορεί να τις απαλλάξει από την κατάσταση αυτή. Ακριβώς όμως αυτή είναι η στιγμή, την οποία χρειάζονται περισσότερο τη βοήθεια των ειδικών ψυχικής υγείας αλλά και της ευρύτερης οικογένειας τους.
Η φυγή είναι η μόνη λύση. Το δυσάρεστο όμως είναι ότι στο μεγαλύτερο μέρος των περιπτώσεων το θύμα ξαναγυρίζει στην οικογένεια μαζί με τον θύτη. Υπάρχουν οι άνθρωποι, οι οποίοι δεν έχουν οικονομικούς πόρους, μέρος ασφαλές να φιλοξενηθούν και δεν επιθυμούν να μεταφερθούν σε ξενώνες. Υπάρχουν όμως και αυτοί , οι οποίοι επιστρέφουν, επειδή τους λείπουν τα παιδιά, ο κοινωνικός κύκλος αλλά και οι ανέσεις τους σπιτιού τους. Στην ουσία αυτό που τους λείπει είναι η ρουτίνα τους καθώς τα άτομα αυτά λειτουργούν κατά βάση σε σχέσεις εξάρτησης.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Νοέμβριο του 2019 (1): 2.6οο γυναίκες στην Ε.Ε. χάνουν τη ζωή τους από την ενδοοικογενειακή βία. Το 82% έχει θύματα γυναίκες. 1 στις 2 δολοφονίες γυναικών παγκοσμίως γίνεται από συζύγους/συντρόφους. 1 στις 3 γυναίκες και κορίτσια βιώνουν σωματική ή σεξουαλική βία κάποια στιγμή στη ζωή τους. (www.kethi.gr, 28/2/2020).
To 2022 η ελληνική αστυνομία σχημάτισε 11.500 δικογραφίες ενδοοικογενειακής βίας. Η ελληνική αστυνομία έχει δημιουργήσει 18 γραφεία, προκειμένου να γίνει μία ειδική διαχείριση των καταγγελιών αυτών από ειδικά εκπαιδευμένους αστυνομικούς.(gr.euronews.gr, 23/1/2023).
Η βία είναι ένα σύνθετο και πολυπαραγοντικό κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο χρειάζεται ειδική διαχείριση και στοχευμένες παρεμβάσεις. Κρίνεται απολύτως απαραίτητη η διαμόρφωση ενός ενιαίου πρωτοκόλλου αντιμετώπισης από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες καθώς και η πρόσληψη κοινωνικών λειτουργών σε πλήρεις διεπιστημονικές υπηρεσίες. Σκοπός είναι τα θύματα να ενδυναμώνονται και να στηρίζονται σε τέτοιο βαθμό, ώστε όταν εγκαταλείπουν το κακοποιητικό περιβάλλον, να μην επιστρέφουν ποτέ πίσω.
Μέσα στην οικογένεια οι κοινωνικοί λειτουργοί χρειάζεται, όχι μόνο να συμβάλλουν στη διαμόρφωση συνθηκών αποφυγής της δυστυχίας αλλά συνθήκες διασφάλισης της ευτυχίας. Αυτό είναι και το ζητούμενο στις κοινωνίες των ανθρώπων.
- Σε εκδήλωση με θέμα «’Εμφυλη Βία και Κοινωνικο – πολιτικές Πρακτικές. Η ακραία περίπτωση της «Γυναικοκτονίας».
