Η ανάθεση επιμέλειας τέκνων είναι μία πολύ σοβαρή και υπεύθυνη ανάθεση των θεμάτων, που αφορούν τους ανήλικους σε έναν ή δύο γονείς ή και άλλους, προκειμένου να διαχειριστούν τα πάντα με γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον τους.
Οι ανάγκες των ανηλίκων είναι πολλές και σύνθετες. Ο τρόπος, με τον οποίο ικανοποιούνται συμβάλλουν στη διαμόρφωση των στοιχείων του χαρακτήρα τους ή στην εδραίωση δυσκολιών, που τους ακολουθούν σε όλη τη ζωή τους.
Ιδανικά, τα ανήλικα μετά το χωρισμό των γονιών τους, πρέπει να συνεχίσουν να φροντίζονται με τον ίδιο, ίσως και καλύτερο τρόπο, από ότι πριν. Χρειάζεται οι ενήλικες να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες στην επικοινωνία και στη σχέση μεταξύ τους και ώριμα να αποφασίσουν από κοινού το καλύτερο για τα ανήλικα υπό την εποπτεία τους. Η όποια επίσκεψη στα Δικαστήρια θα έπρεπε να έχει τον τυπικό χαρακτήρα της ολοκλήρωσης των διαδικασιών ενός συναινετικού διαζυγίου, η οποία δεν θα έπρεπε σε τίποτα να διαταράσσει την ψυχική ηρεμία των ανηλίκων.
Η συνήθης κατάσταση διαφέρει τελείως από την ιδανική. Ο χωρισμός μεταξύ των γονέων συχνά είναι δύσκολος και εγκλωβίζει τους γονείς σε ατελείωτους δικαστικούς αγώνες, που όταν και εάν ολοκληρωθούν, οι ίδιοι δεν θυμούνται καν τα «γεγονότα», που προξένησαν την αρχική καταγγελία.
Οι γονείς μετατρέπονται σε αντίδικους, οι οποίοι μεταθέτουν το επίκεντρο του ενδιαφέροντος τους από το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών στη στοιχειοθέτηση καταγγελίας ή και δικογραφίας ακόμα, προκειμένου να αποδείξουν πράγματα ο ένας εις βάρος του άλλου, στο Δικαστήριο.
Από αυτή την κατηγορία φυσικά εξαιρούνται περιπτώσεις, στις οποίες οι γονείς υποχρεούνται από την ευθύνη που τους δίνει η επιμέλεια, προκειμένου να υπερασπιστούν πραγματικά συμφέροντα των παιδιών και το κίνητρο τους είναι όντως η υπεράσπιση των δίκαιων συμφερόντων τους.
Τα παιδιά σε όλη αυτή τη διαδικασία ενός συγκρουσιακού διαζυγίου βιώνουν μαρτυρικές καταστάσεις. Ανέχονται αδιαμαρτύρητα τις κατηγορίες των γονιών μεταξύ τους ή και τις μεγάλες σιωπές τους. Τα παιδιά εξοικειώνονται καθημερινά με τη διακριτική υποτίμηση του ενός προς τον άλλο γονιό, τα «δίκαια» ξεσπάσματα μεταξύ τους ή τη σταδιακή απομάκρυνση τους από τον άλλο γονέα. Η απομάκρυνση συμβαίνει είτε επειδή ο ένας γονιός καλείται να «προστατεύσει» τα παιδιά από τον άλλο γονιό είτε επειδή ο ίδιος στο πρόσωπο των παιδιών του προβάλλει την αντιδικία εις βάρος του και απομακρύνεται, γιατί έτσι «προστατεύει» τον εαυτό του από περαιτέρω μηνύσεις.
Αυτές οι καταστάσεις σε καμία περίπτωση δεν είναι ωφέλιμες για το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών. Αντίθετα δημιουργούν προβλήματα στη σωματική και ψυχική ανάπτυξη τους.
Σύμφωνα με τον Διευθυντή του Παιδοψυχιατρικού Τμήματος του Ιπποκρατείου Θεσσαλονίκης, πληθαίνουν οι περιπτώσεις, όπου τα παιδιά εμπλέκονται σε περιστατικά κακοποίησης σε επεισοδιακά διαζύγια. Μέχρι σήμερα έχουν αναφερθεί 32 παιδιά (www.proson.gr, 15 Νοεμβρίου 2022).
Μελέτες (www.energoimpampades.gr, 20 Φεβρουαρίου 2021), που έχουν πραγματοποιηθεί 10-15 χρόνια μετά από ένα συγκρουσιακό διαζύγιο έχουν δείξει, ότι οι νεαροί πια ενήλικες καταδιώκονται ακόμα από τις μνήμες των συγκρούσεων των γονιών τους, ενώ ένας σημαντικός αριθμός από αυτούς, έχει αναφερθεί, ότι θα εμπλακεί σε κακοποιητική σχέση.
Παγκόσμια εντύπωση έχει προκαλέσει η περίπτωση του Νορβηγού Ράινερ, που μέσα σε δύο χρόνια , λόγω αντιδικίας γονέων, έχει αλλάξει δύο χώρες, αφού οι γονείς του δεν έχουν καταφέρει να βρουν ως σήμερα λύση (www.tovima.gr, 26/05/2022).
Τα δικαστήρια συσσωρεύουν στις αίθουσες τους ποινικές δικογραφίες με αδικήματα, που δεν υφίστανται και οι κοινωνικές υπηρεσίες απασχολούνται, με ή χωρίς εντολή Εισαγγελέα, με αντιδικίες γονέων, οι οποίοι δεν έχουν καμία διάθεση να βρουν κώδικα επικοινωνίας μεταξύ τους, αλλά αντίθετα τις χρησιμοποιούν, ως «συνηγόρους» να αποδείξουν, το ότι ο άλλος γονέας δεν συνεργάζεται προς το συμφέρον των παιδιών.
Μέσα σε αυτή την κατάσταση παρατηρούνται συμπεριφορές, απαράδεκτες για γονείς προς τα παιδιά τους, όπως ενδεικτικά μία μητέρα να «σαμποτάρει» την επικοινωνία του άλλου γονέα με το παιδί επικαλούμενη διάφορα αλλά και ένας πατέρας, που καθυστερεί ή ολότελα αρνείται να δώσει χρήματα για την κάλυψη των οικονομικών αναγκών των παιδιών.
Ας φανταστούμε, εάν το χωράει ο νους, ένα παιδί να το φωνάζουν «μπέμπη» μέχρι να βγει η απόφαση του Δικαστηρίου να το βαφτίσουν ή να το φωνάζουν το όνομα του μητρικού παππού και σε ηλικία 5 ετών για παράδειγμα, όταν θα βγει θετικά προς την πατρική οικογένεια η απόφαση Δικαστηρίου, να δηλωθεί και να πρέπει να το φωνάζουν πια με το όνομα του πατρικού παππού.
Τα θέματα επιμέλειας απαιτούν την ωριμότητα και την υπευθυνότητα του ρόλου από τους ενήλικες. Την επιμέλεια των παιδιών καλείται να πάρει ο γονιός ή οι γονείς, οι οποίοι έχουν ήδη δείξει αδιαμφισβήτητα την πρόθεση τους να λαμβάνουν αποφάσεις υπέρ του συμφέροντος των παιδιών. Αυτό φαίνεται από την ποιότητα της σχέσης, που έχουν ήδη αναπτύξει με τα παιδιά και την ανταπόκριση των παιδιών προς αυτούς. Τα ίδια τα παιδιά είναι αυστηροί κριτές και δικαιώνουν εκείνα τους γονείς με τη θετική ή όχι προς αυτούς συμπεριφορά.
Όσο και να προσπαθήσει ένας αντίδικος γονιός να επηρεάσει εις βάρος του άλλου γονιού τη σχέση μαζί του, δεν θα τα καταφέρει, εάν και ο ίδιος γονιός δεν βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Τα παιδιά, τα οποία έχουν νιώσει τη ζεστασιά και τη φροντίδα των γονιών τους, δεν θα ακούσουν ποτέ λόγια εις βάρος τους, πόσο μάλλον να μπουν σε διαδικασία να απομακρυνθούν από έναν γονιό, που νιώθουν ότι τα αγαπάει πραγματικά.
Την απόφαση για το ποιος γονιός ή ίσως και άλλος θα αναλάβει την επιμέλεια, χρειάζεται να λαμβάνουν υπηρεσίες ειδικών ψυχικής υγείας, όπου οι κοινωνικοί λειτουργοί θα κάνουν ενδελεχή έρευνα, προκειμένου να διερευνήσουν την ποιότητα της ως τώρα σχέσης και την θετική προς αυτούς ανταπόκριση των παιδιών.
