Η αξιοπρεπής εργασία είναι ωφέλιμη για την ψυχικής μας υγεία παρέχοντας τα μέσα διαβίωσης, αίσθηση αυτοπεποίθησης, ευκαιρία για θετικές σχέσεις και ένταξη σε μια κοινότητα.
Τα δυσμενή εργασιακά περιβάλλοντα θέτουν σε κίνδυνο την ψυχική μας υγεία.
15% των εργαζομένων θα αντιμετωπίσει κάποια στιγμή προβλήματα ψυχικής υγείας (σύμφωνα με έρευνες). Το κόστος των προβλημάτων της ψυχικής υγείας στην παγκόσμια οικονομία ανέρχεται στο 1 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχική υγεία στο χώρο εργασίας είναι:
- Το περιεχόμενο της εργασίας
- Ο φόρτος και ο ρυθμός της εργασίας (εργασιακή εξουθένωση)
- Χρόνος εργασίας (εξαντλητικό ωράριο)
- Ανασφαλής περιβάλλον και εξοπλισμός
- Αυστηρή εποπτεία
- Αρνητικές συμπεριφορές
- Διαπροσωπικές σχέσεις με συναδέλφους
- Σύγκρουση μεταξύ εργασιακής και προσωπικής ζωής
- Εξέλιξη σταδιοδρομίας
- Διακρίσεις και αποκλεισμός
- Βία και εκφοβισμός
- Εργασιακή ανασφάλεια και χαμηλές αποδοχές
Ψυχική υγεία και εργασία στο Δημόσιο
Έρευνα για τη ψυχική υγεία και ευεξία των εργαζομένων στην Ελλάδα το 2021 του εργαστηρίου πειραματικής ψυχολογίας του ΕΚΠΑ έδειξε ότι:
35% αισθάνονται απαισιοδοξία για το μέλλον
70% αισθάνονται εκνευρισμό
40% δεν μπορούν να διαχειριστούν τα επίπεδα του στρες
48% γνωρίζουν που θα απευθυνθούν για υποστήριξη θεμάτων ψυχικής υγείας
Εργαζόμενοι στο χώρο της δημόσιας υγείας
81% βιώνουν συχνά αίσθημα εργασιακής εξουθένωσης
87% δεν μπορούν να απολαύσουν τις προσωπικές τους στιγμές λόγω κούρασης
67% ανησυχεί ότι δεν θα αντέξει την ψυχολογική πίεση που βιώνει στην εργασία του
85% θεωρεί ότι το Νοσοκομείο στο οποίο εργάζεται δεν έχει στηρίξει ψυχολογικά τους εργαζόμενους στην περίοδο της πανδημίας
Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει η αναγκαιότητα εξειδικευμένης προσέγγισης προστασίας και προαγωγής υγείας στο χώρο εργασίας του δημοσίου.
Στα μέτρα πρόληψης για την εξασφάλιση της ψυχικής υγείας περιλαμβάνονται
- Βελτίωση των εργασιακών συνθηκών
- Αναδιοργάνωση διαδικασιών
- Μείωση του χρόνου εργασίας
- Αύξηση των αποδοχών
- Περιορισμός της εργασιακής επισφάλειας
- Βελτίωση της σχέσης εποπτείας
- Μέτρα για την εξάλειψη των διακρίσεων, του εκφοβισμού και της παρενόχλησης
- Ενεργή συμμετοχή εργαζομένων στις αποφάσεις
- Ενημέρωση πληροφόρησης εργαζομένων
- Βελτίωση της ενδουπηρεσιακής επικοινωνίας
- Ενίσχυση των δράσεων και πρωτοβουλιών που εξισορροπούν την εργασιακή με την προσωπική ζωή.
- Εκπαίδευση των προϊσταμένων και των εργαζομένων
- Αλλαγή της εργασιακής κουλτούρας
- Δημιουργία μηχανισμών ατομικής συμβουλευτικής και υποστήριξης εργαζομένων σε κίνδυνο
- Ενίσχυση του ρόλου των συνδικάτων και των οργανώσεων των εργαζομένων
- Συνέργειες με φορείς που σχετίζονται με την ψυχική υγεία
- Πολιτικές και δράσεις επανένταξης στην εργασία χωρίς «στίγμα».
Όσον αφορά την ψυχική υγεία ο ΠΟΥ διατυπώνει τον ακόλουθο ορισμό.
Ψυχική υγεία είναι η κατάσταση συναισθηματικής ευεξίας στην οποία το άτομο αντιλαμβάνεται τις ικανότητες του, μπορεί να αντιμετωπίσει τα άγχη της καθημερινότητας, μπορεί να εργαστεί παραγωγικά και δημιουργικά και είναι σε θέση να συνεισφέρει στην ευρύτερη κοινότητα στην οποία ανήκει.
Σημαντική Παρατήρηση: Η παρενόχληση στο χώρο εργασίας, σεξουαλική ή μη, προβλέπεται πια στους ελληνικούς νόμους καθώς βασίζεται στις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα. Η δίωξη είναι ποινική προβλέπεται φυλάκιση από τη στιγμή που υπάρχει έγκληση. Αποτελεί απροκάλυπτη μορφή βίας ανθρώπου προς άνθρωπο και ερμηνεύεται από την ίδια λογική, δηλαδή την επιθυμία του ενός για τον έλεγχο στη ζωή του άλλου – (Σταυρούλα Μήλιου Κοινωνική Λειτουργός ΚΟΙ.ΚΕ.Ψ.Υ.Π.Ε. Βενιζελείου Πανανείου Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου – Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης Σ.Κ.Λ.Ε)
